Lễ hằng thuận: Chùa Giác Ngộ

Ý nghĩa

Hằng thuận gọi đủ là “Hằng thuận chúng sinh”, lời nguyện thứ 9 của Bồ-tát Phổ Hiền trong kinh Hoa Nghiêm.

Trong triết học Phật giáo, chúng sinh được hiểu bao gồm các loại hình động vật và thực vật. Khái niệm “chúng sinh” trong ngữ cảnh này được hiểu là “con người” mà theo bản chất cấu tạo là “do chúng duyên nhi sinh” tức được hình thành từ nhiều duyên. “Hằng thuận chúng sinh” có nghĩa đen là luôn luôn hòa thuận và đoàn kết với người khác. Gần một thế kỷ trôi qua, phần lớn Phật tử vẫn chưa hiểu Lễ hằng thuận là lễ cưới, do tên gọi Hán Việt của nó.

Trong văn hóa hôn nhân Phật giáo, hằng thuận là kỹ năng sống hòa thuận, tâm đầu ý hợp, cùng chia sẻ trách nhiệm và hạnh phúc trong hôn nhân. Thông qua Lễ hằng thuận, đôi tân hôn phải sống hòa thuận, nhường nhịn trong tinh thần tương kính. Đây là mấu chốt của đời sống hạnh phúc gia đình.

Trong văn học kinh Thánh của các tôn giáo, có thể nói kinh Phật đề cập nhiều nhất đến tình yêu, hôn nhân và hạnh phúc gia đình cho người tại gia. Rất tiếc là, hơn 2000 năm qua, người tại gia sử dụng chung nghi thức tu học với người xuất gia theo phong cách của các Tổ sư, chỉ tập trung vào một bài kinh pháp môn. Trọng tâm của đời sống tâm linh xuất gia là chuyển hóa ái dục, thánh hóa bản thân, trở thành thánh nhân, trải nghiệm giải thoát. Do đó trong các nghi thức đọc tụng tại các chùa, ngoài cầu an, cầu siêu, sám hối... không có nghi thức lễ cưới.

Trong kinh điển Phật giáo, người tại gia được đức Phật cho phép hưởng hạnh phúc trần đời với tình yêu và hôn nhân gia đình theo tinh thần một vợ một chồng. Việc tổ chức lễ cưới tại chùa thông qua nghi thức Lễ thành hôn là nhu cầu cần thiết, mang ý nghĩa văn hóa, đạo đức và tâm linh.

Về phương diện văn hóa, tổ chức lễ cưới tại chùa là truyền thống tốt đẹp, theo đó, không có các loài gia súc bị giết chết, không có rượu bia được thết đãi, không có thuốc lá được hút, không có cờ bạc và các loại vui chơi thấp kém. Đề cao và mở rộng truyền thống tổ chức lễ cưới tại chùa chắc chắn sẽ mang lại hạnh phúc gia đình.

Về phương diện đạo đức và tâm linh, tổ chức lễ cưới tại chùa sẽ giúp cho chú rể và cô dâu hiểu rõ năm trách nhiệm đạo đức xã hội của mỗi bên, cũng như năm trọng trách trong việc giáo dục con cái. Được chúc phúc và được hướng dẫn nghệ thuật sống hạnh phúc trong thương yêu và tương kính, đôi vợ chồng sẽ cam kết chăm sóc và bảo hộ hạnh phúc cho nhau và vì nhau. Theo đó, tình trạng “chồng chúa, vợ tôi” và các hình thức chủ nghĩa “gia trưởng” sẽ không thể tồn tại.

Ngoài các ràng buộc trong hôn nhân như yêu cầu thể hiện nghĩa vụ và quyền lợi, vợ và chồng phải xem nhau là đôi bạn đời, dìu dắt nhau trên mọi nẻo đường. Khi nghĩ chồng/ vợ là bạn đời của nhau thì sự chung thủy sẽ được siết chặt, việc chăm sóc và mang lại hạnh phúc cho người kia sẽ trở thành sự tình nguyện trong niềm hoan hỷ. Ý niệm “bạn đời” giúp cho vợ chồng sống với nhau bằng tinh thần dâng hiến và phục vụ, thay vì đòi hỏi hoặc yêu cầu bên còn lại phải đáp ứng hay chiều chuộng mình.

Về nội dung nghi thức: Các nghi thức lễ cưới trong hơn tám thập niên qua tại các chùa Việt Nam, quý Tăng Ni thường đọc thần chú Đại Bi và Tâm Kinh Bát-nhã. Chú Đại Bi được sử dụng chúc phúc. Tâm Kinh Bát-nhã bằng âm Hán Việt nên khó hiểu, nếu không nói là xa lạ và không liên hệ trực tiếp đến nội dung lễ cưới.

Nghi thức lễ cưới này sử dụng kinh Thiện Sinh do tôi dịch từ kinh Trường A-hàm, làm bài tụng chính, có khả năng soi sáng đời sống hạnh phúc gia đình và các mối quan hệ xã hội bao gồm cha mẹ và con cái, bà con huyết thống, tình làng nghĩa xóm, thầy giáo và học trò, chủ lao động và hợp tác lao động và Tăng Ni và Phật tử. Tính hợp thời của bản kinh này được xem là siêu việt thời gian và phù hợp với các nền văn hóa lớn trên thế giới.

Đôi tân hôn và bà con hai họ đọc kinh Thiện Sinh trước khi chính thức tác lễ hôn phối sẽ có những chấn động tâm thức, dẫn đến sự tình nguyện thực hiện các chuẩn mực đạo đức gia đình theo trình tự: Tình yêu, hôn nhân, làm cha mẹ, sanh con cái… từ đó tương quan vợ chồng, cha mẹ và con cái, anh chị em, gia đình và làng xóm... được thể hiện một cách trọn vẹn.

Trong phần “Bốn điều phát nguyện” trong hôn nhân, ngoài việc nhắc nhở vợ chồng sống chung thủy và hạnh phúc trong hôn nhân, còn đề cao việc giữ gìn truyền thống văn hóa và đạo đức Việt Nam, đồng thời cam kết hướng dẫn con cháu trở thành Phật tử từ nhỏ, xây dựng hạnh phúc và tương lai của các con.

Phần hướng dẫn “Trao nhẫn cưới” cần ngắn gọn và mang ý nghĩa soi sáng để đôi tân hôn hiểu được ý nghĩa “trao nhẫn cưới cho nhau là trao trái tim yêu đương trong hiểu biết và cảm thông theo tinh thần: “Dầu cho vật đổi sao dời/ Tình chồng nghĩa vợ trọn đời bên nhau”.
Lời chúc phúc của thầy chủ lễ cần nhấn mạnh đến các yếu tố xây dựng hạnh phúc gia đình, trách nhiệm của vợ chồng, thể hiện sự hòa kính đối với gia đình hai họ và nghệ thuật vượt qua những khó khăn chung. Vì là chúc phúc trong lễ cưới, lời pháp thoại không nên quá dài.

Hy vọng rằng giới trẻ Phật giáo ý thức nhiều hơn về ý nghĩa văn hóa, đạo đức và tâm linh của việc tổ chức lễ cưới tại chùa, tình nguyện và yêu cầu gia đình thực hiện nghi thức lễ cưới tại chùa một cách trang nghiêm và trọng thể.

Chùa Giác Ngộ
TT. Thích Nhật Từ

Nghi thức Lễ hằng thuận

1 CUNG THỈNH TĂNG ĐOÀN
2 TUYÊN BỐ LÝ DO
3 GIỚI THIỆU TĂNG ĐOÀN VÀ QUAN KHÁCH
4 NGHI THỨC LỄ HẰNG THUẬN
5 BỐN ĐIỀU PHÁT NGUYỆN
6 TRAO NHẪN CƯỚI
7 LỜI CHÚC PHÚC CỦA HAI HỌ
8 CẢM ƠN CỦA ĐÔI TÂN HÔN
9 PHÁP THOẠI CỦA CHỦ LỄ
10 HỒI HƯỚNG VÀ CHỤP ẢNH LƯU NIỆM

Kính lạy đức Phật Thích Ca Mâu-ni
(MC tự đọc tên) xin hân hoan chào đón quý vị quan khách, quý họ hàng thân hữu đã đến chung vui trong tiệc cưới hôm nay.
Lời đầu tiên cho phép (MC tự đọc tên) thay mặt Ban Tổ chức xin gửi đến toàn thể quý vị quan khách lời chúc sức khỏe và lời chào mừng nồng nhiệt nhất!
Toàn thể đạo tràng đã an tọa trang nghiêm, chúng con thành tâm cung thỉnh Thượng tọa Trụ trì và Tăng đoàn chùa Giác Ngộ quang lâm điện Phật, cử hành Lễ hằng thuận cho đôi chú rể…………….........và cô dâu......………………
(Mở nhạc cưới).
(Khi Thượng tọa Trụ trì và Tăng đoàn đi vào chánh điện) Kính mời quý Phật tử cùng đứng lên, đón tiếp Thượng tọa Trụ trì và Tăng đoàn quang lâm.
Giờ đây, trân trọng kính mời quan viên hai họ và quý vị quan khách cùng lắng nghe nhạc khúc ……………….., để cầu chúc trăm năm hạnh phúc cho đôi giai ngẫu.

Kính lạy Tăng đoàn và kính thưa quý quan khách.

Gia đình là nền tảng, là tế bào của xã hội. Gia đình có hòa thuận, êm ấm thì xã hội mới bình an và hạnh phúc. Người xưa nói rằng: “Trai khôn nên vợ, gái lớn gả chồng” là quy luật muôn đời của trời đất.

Hôm nay, ngày………………… nhằm ngày ………………… được sự chứng minh của Thượng tọa Trụ trì chùa Giác Ngộ và sự cho phép của cha mẹ hai gia đình, đôi cô dâu và chú rể cùng nhau quỳ trước điện Phật thề nguyện trọn đời sống chung thủy, hạnh phúc, cùng nhau dựng xây mái ấm gia đình, giữ gìn cội nguồn huyết thống và gốc rễ tâm linh. Đó là lý do của buổi lễ hôm nay.

Chúng con thông qua chương trình như sau:
1. Cung thỉnh chư tôn đức quang lâm
2. Tuyên bố lý do và thông qua chương trình
3. Giới thiệu thành phần tham dự
4. Nghi thức Lễ hằng thuận
5. Thầy chủ lễ trao giấy chứng hôn và tặng quà
6. Đại diện cha mẹ 2 gia đình dặn dò và chúc phúc
7. Pháp thoại/ Huấn thị của Thầy chủ lễ
8. Cảm tạ của chú rể/ cô dâu
9. Hồi hướng và chụp hình lưu niệm

Chứng minh và làm chủ lễ hằng thuận hôm nay, con kính giới thiệu:
- TT. Thích Nhật Từ, Ủy viên Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Phó Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam, Trụ trì chùa Giác Ngộ (vỗ tay)
- Con xin trân trọng giới thiệu Tăng đoàn chùa Giác Ngộ (vỗ tay)
- Trân trọng giới thiệu thân phụ và thân mẫu chú rể là Ông:........................ và bà: ...............................
- Trân trọng giới thiệu thân phụ và thân mẫu cô dâu là Ông:........................ và bà: .............................
- Xin trân trọng giới thiệu quý quan khách hai họ, bạn bè đồng nghiệp của cô dâu và chú rể (vỗ tay)
- Giờ đây, chúng ta cùng chào đón chú rể và cô dâu hai người đẹp nhất, rạng ngời hạnh phúc nhất trong hôm nay. Trân trọng giới thiệu:
Chú rể: .................... Pháp danh:………………….
Cô dâu: .................. Pháp danh: …………………
Mọi người hãy dâng cao 1 tràng vỗ tay để chúc phúc cho hai nhân vật chính. Cô dâu và chú rể hãy đứng lên, chắp tay thành búp sen, xá chào chư tôn đức, cha mẹ hai bên và bà con hai họ.

Kính thưa chư tôn đức và quan viên hai họ!

“Yêu nhau chẳng quản xa gần
Cầu không tay vịn, cũng lần mà sang.
Yêu nhau chẳng quản lầm than,
Mấy sông cũng lội, mấy ngàn cũng qua.
Yêu nhau chẳng ngại đường xa.
Đá vàng cũng quyết, phong ba cũng liều”.
Yêu và được yêu là niềm hạnh phúc lớn lao nhất trong cuộc đời mỗi con người, là món quà quý giá mà cuộc sống đã ban tặng cho chúng ta.
- Sau thời gian quen biết và tìm hiểu, cô dâu (nêu tên) và chú rể (nêu tên) đã tìm được bến bờ hạnh phúc của riêng mình và đám cưới hôm nay là minh chứng cho tình yêu đó.
Nối tiếp chương trình là Nghi thức lễ hằng thuận. Con thành kính cung thỉnh Thượng tọa Trụ trì và Tăng đoàn chùa Giác Ngộ cử hành nghi thức Hằng thuận.

- Thầy chủ lễ nguyện hương, cầu Phật chứng minh hôn lễ.

- Xướng lễ Tam bảo

Phật là đấng giác ngộ mình,
Độ người thoát khỏi tử sinh bao đời,
Từ bi, trí tuệ rạng ngời,
Là thầy ba cõi trời người xưa nay.
Chí tâm đảnh lễ tất cả Đức Phật ba đời thường trú trong mười phương. (1 lạy) O

Pháp là phương thuốc diệu thay,
Chữa lành bệnh khổ bao loài chúng sanh,
Như vầng trăng sáng lung linh,
Soi đường ra khỏi u minh mê mờ.
Chí tâm đảnh lễ tất cả Tôn Pháp ba đời thường trú trong mười phương. (1 lạy) O

Tăng là những bậc chân tu,
Biết đời huyễn mộng, giã từ ra đi,
Thấm nhuần trí tuệ, từ bi,
Độ đời thoát khỏi tham ... si khổ sầu.
Chí tâm đảnh lễ tất cả Hiền Thánh Tăng ba đời thường trú trong mười phương. (1 lạy) OOO

- Vô chuông mỏ, đọc Kinh thiện sinh

Tôi nghe như vầy. Một thời đức Phật tại núi Linh Thứu cùng với đại chúng một ngàn hai trăm năm mươi tỳ-kheo vào thành khất thực. Thấy ông Thiện Sinh, con của trưởng giả, tắm gội sạch sẽ, ăn mặc chỉnh tề, lễ bái sáu phương, đức Phật dạy rằng: “Con nên hiểu biết ý nghĩa sáu phương thì việc lễ bái có lợi ích lớn”. Thiện Sinh ân cần cầu Phật chỉ dạy. Đức Phật nhân đó giảng dạy như sau:

I. BỔN PHẬN CỦA CHỒNG
Hỡi này Thiện Sinh, phương Tây tượng trưng đạo của vợ chồng. Người chồng lý tưởng phải tôn trọng vợ với năm bổn phận. Một là lấy lễ đối đãi với vợ. Hai là chuẩn mực nhưng không hà khắc. Ba là tùy thời cung cấp y, thực. Bốn là tùy thời tặng trang sức đẹp. Năm là cùng vợ làm tốt việc nhà.

II. BỔN PHẬN CỦA VỢ
Người vợ mẫu mực phải đối đãi chồng với năm bổn phận. Một là siêng năng, thức dậy trước chồng. Hai là nể chồng, trước, sau, trong, ngoài. Ba là dùng lời hòa nhã, xây dựng. Bốn là nhún nhường, ủng hộ điều hay. Năm là hiểu chồng, cảm thông, chia sẻ.

III. BỔN PHẬN LÀM CON
Hỡi này Thiện Sinh, phương Đông tượng trưng các bậc cha mẹ. Người con hiếu thảo phải kính cha mẹ với năm đạo đức, nhờ đó an ổn, không lo sợ gì. Một là phụng dưỡng, không để thiếu thốn. Hai là trình báo và xin lời khuyên. Ba là không chống điều cha mẹ dạy. Bốn là không trái điều cha mẹ làm. Năm là không cản tất cả chánh nghiệp của cha mẹ làm.

IV. BỔN PHẬN CHA MẸ
Các bậc cha mẹ chăm sóc con cái với năm bổn phận. Một là ngăn chặn con làm việc ác. Hai là chỉ dạy con làm việc lành. Ba là thương con đến tận xương tủy. Bốn là sắp xếp hôn phối tốt đẹp. Năm là chu cấp những thứ cần dùng.

V. BỔN PHẬN HỌC TRÒ
Hỡi này Thiện Sinh, phương Nam tượng trưng các thầy cô giáo. Học trò chuẩn mực cung phụng nhà giáo với năm bổn phận, nhờ đó an ổn, không còn lo sợ. Một là hầu thầy, giúp những thứ cần. Hai là cung kính, cúng dường, đảnh lễ. Ba là khát ngưỡng, cầu học không chán. Bốn là kính thuận những điều thầy dạy. Năm là nhớ, làm những điều đã học.

VI. BỔN PHẬN NHÀ GIÁO
Nhà giáo mẫu mực săn sóc học trò với năm bổn phận. Một là huấn luyện đúng với chánh pháp. Hai là dạy trò những điều chưa biết. Ba là giải rõ những điều thắc mắc. Bốn là truyền trao, không hề giấu nghề. Năm là giúp trò trưởng thành, hạnh phúc.

VII. BỔN PHẬN NGƯỜI THÂN
Hỡi này Thiện Sinh, phương Bắc tượng trưng bà con thân hữu. Nhờ sống thân kính nên được yên ổn, không còn lo sợ. Phật tử lý tưởng tỏ lòng kính trọng với năm bổn phận. Một là giúp đỡ những khi khó khăn. Hai là nói lời hòa nhã, hiền lành. Ba là hỗ trợ, giúp người tiến bộ. Bốn là mang lại lợi lạc cho nhau. Năm là chân thật, không hề dối gạt.

VIII. BỔN PHẬN BÀ CON
Là người bà con, ta phải ứng xử với năm bổn phận đối với người thân. Một là bảo hộ, không cho buông lung. Hai là hỗ trợ không để hao tổn. Ba là che chở, thoát khỏi sợ hãi. Bốn là khuyên ngăn ở chỗ vắng người. Năm là khen ngợi điều tốt của nhau.

IX. BỔN PHẬN CỦA CHỦ
Hỡi này Thiện Sinh, phương trên tượng trưng những người làm chủ với năm bổn phận, nhờ sống bảo hộ, nên được an ổn, không còn lo sợ. Một là giao việc hợp với khả năng. Hai là lo ăn thích hợp thời khắc. Ba là khen thưởng hợp với công lao. Bốn là lo thuốc khi bị bệnh hoạn. Năm là cho phép nghỉ ngơi thích hợp.

X. BỔN PHẬN CỦA THỢ
Thợ có lương tâm cần đối đãi chủ với năm bổn phận. Một là siêng năng, dậy sớm làm việc. Hai là chu đáo trong việc được giao. Ba là chân thật, không hề trộm cắp. Bốn là làm việc lớp lang, phương pháp. Năm là bảo vệ danh giá của chủ.

XI. BỔN PHẬN ĐỆ TỬ
Đệ tử mẫu mực tôn kính Tăng bảo với năm bổn phận, nhờ đó an ổn, không còn lo sợ. Một là làm lành với hành động thân. Hai là làm lành với hành động lời. Ba là làm lành với hành động ý. Bốn là phát tâm cúng dường, ủng hộ. Năm là nghênh tiếp, học hỏi, hành trì.

XII. BỔN PHẬN ĐẠO SƯ
Các bậc đạo sư giúp đỡ đệ tử với sáu bổn phận. Một là khuyên ngăn, không để làm ác. Hai là hướng dẫn nghệ thuật làm lành. Ba là dạy dỗ vì thiện chí lớn. Bốn là mở mang những điều chưa biết. Năm là giúp hiểu pháp sâu sắc hơn. Sáu là chỉ dạy con đường sinh thiên.

Bấy giờ Thế Tôn ân cần khuyên dạy những điều tinh yếu qua bài kệ sau:
Cha mẹ là phương Đông,
Sư trưởng là phương Nam,
Vợ chồng là phương Tây,
Thân tộc là phương Bắc,
Tôi tớ là phương dưới,
Sa-môn là phương trên.
Người Phật tử mẫu mực
Kính lễ các phương ấy,
Luôn sống trong kính thuận,
Khi chết được sanh thiên.
Nói hòa nhã, thương yêu
Trí tuệ soi cùng khắp
Giúp đời được an vui
Người người đạt mục đích.
Bình đẳng về lợi lộc
Hưởng chung và chia sẻ
Những việc ấy như xe
Chở đồ về đến đích.
Đời thiếu các thiện trên
Sẽ không có an vui
Người trí luôn lựa chọn
Sống với điều thiện ích
Kết quả trổ đời này
Danh thơm, phước cùng trổ
Không bỏ người thân cũ;
Chỉ dạy việc lợi lạc
Sống kính trên nhường dưới
Danh dự ngày càng tăng.
Học tập nghề đúng mức
Lợi lạc theo tài năng
Giữ gìn của đã tạo
Không xa xí, hoang tàn
Như ong hút nhụy hoa.
Tích tụ từng giờ khắc
Không hao tổn cánh hoa
Nên sống trong biết đủ
Siêng năng trong công việc
Để dành, phòng thiếu hụt
Siêng nông nghiệp, buôn bán
Cày cấy và chăn nuôi
Xây dựng chùa tháp Phật
Góp phần làm tăng xá …
Những việc thiện nêu trên
Siêng năng, không gián đoạn
Tài sản ngày càng tăng
Phước lộc ngày càng lớn
Như trăm sông về biển.

Phật vừa dứt lời, cư sĩ Thiện Sinh cung kính bạch Phật. Bạch đức Thế Tôn, những điều ngài dạy vượt quá mong ước của con bấy nay. Giáo pháp của ngài như lật ngửa lên những gì bị úp; như mở toang ra những gì đóng kín; như trong đêm tối gặp được ánh sáng. Bằng nhiều phương tiện, Thế Tôn khai sáng cho chúng con ngộ, thoát khỏi u mê, sống trong hạnh phúc. Cúi xin Thế Tôn từ bi lân mẫn, tiếp nhận con đây được làm đệ tử, trọn đời quy ngưỡng ba ngôi tâm linh Phật, Pháp, chư Tăng; giữ năm đạo đức: không được giết hại, tôn trọng hòa bình; không được trộm cắp, chia sẻ giúp người; không sống ngoại tình, chung thủy đơn hôn; không lời dối trá, tôn trọng sự thật; không rượu, độc tố; bảo vệ sức khỏe. Được Phật tiếp nhận, cư sĩ Thiện Sinh vô cùng hoan hỷ vâng lời Phật dạy.
Nam-mô Thích-ca Mâu-ni Phật (3 lần)

Đôi tân hôn lặp nguyên văn thầy chủ lễ để phát nguyện 4 điều sau đây và lạy Tam Bảo một lạy sau mỗi lời nguyện:
Điều phát nguyện thứ nhất: Chúng con nguyện sống, tiếp nối đạo đức và truyền thống văn hóa Việt Nam và gia tộc chúng con.
Điều phát nguyện thứ hai: Chúng con nguyện sống chung thủy, hiểu biết, thương yêu, chăm sóc, chia sẻ và nâng đỡ nhau với lòng kiên nhẫn.
Điều phát nguyện thứ ba: Chúng con nguyện sống với tinh thần tôn trọng và thái độ hài hòa; không gây sự, không trách móc, không hờn giận; không lý luận hơn thua, để bồi đắp hạnh phúc và an vui.
Điều phát nguyện thứ tư: Chúng con nguyện có trách nhiệm hướng dẫn con cháu là Phật tử từ nhỏ, dồn hết tâm lực và phương tiện, xây dựng hạnh phúc cho con cháu.

Thầy chủ lễ giải thích ý nghĩa của việc trao nhẫn cưới: Đây là giờ phút quan trọng, đôi tân hôn sẽ lần lượt trao nhẫn cưới cho nhau, xác định tình yêu và sự cam kết mà hai bên dành cho nhau là tự nguyện, với mục đích cùng nhau xây dựng hạnh phúc trên mọi nẻo đường đời. Chiếc nhẫn là nhịp cầu nối của tình yêu, trách nhiệm mà hai bên cùng cam kết thực hiện cho chính họ và con cái như là hoa trái của tình yêu chân chính. Nhẫn còn được hiểu là sự kiên trì, tượng trương cho sự bền bỉ trong hiểu biết, cảm thông, để “Dù cho vật đổi sao dời/ Tình chồng nghĩa vợ trọn đời bên nhau”.

Chú rể nói: Trước sự chứng minh của Tam Bảo, cha mẹ và họ hàng hai bên, con là (chú rể tự xưng họ tên, tuổi của mình) xin nhận người con thương yêu nhất là em (tên tuổi cô dâu) làm vợ con. Con xin trao nhẫn cưới cho vợ con. Con nguyện sống trọn đời chung thủy với vợ, tôn trọng, hiểu biết, sẻ chia và nâng đỡ nhau cùng hạnh phúc (chú rể đeo nhẫn vào ngón áp út trái của cô dâu).

Cô dâu nói: Trước sự chứng minh của Tam Bảo, cha mẹ và họ hàng hai bên, con là (cô dâu tự xưng họ tên, tuổi của mình) xin nhận người con thương yêu nhất là anh (tên tuổi chú rể) làm chồng con. Con xin trao nhẫn cưới cho chồng con. Con nguyện sống với chồng trọn đời chung thủy, tôn trọng, hiểu biết, sẻ chia, nâng đỡ nhau cùng hạnh phúc (cô dâu đeo nhẫn vào ngón áp út phải của chú rể).

Thầy chủ lễ: Với lòng tín nhiệm được trao, thầy tuyên bố đôi uyên ương từ nay chính thức là vợ chồng của nhau. Tiếp theo là phần trao giấy chứng hôn và tặng quà

Đại diện gia đình chú rể và cô dâu lần lượt chúc phúc cho đôi tân hôn và chia sẻ kinh nghiệm hạnh phúc. Lời chia sẻ nên ngắn gọn, có giá trị soi sáng đời sống vợ chồng, giữ gìn hạnh phúc lứa đôi và nuôi dạy con cái.

Đại diện chú rể/ cô dâu nói lời cảm tạ Tăng đoàn, cha mẹ và người thân, nguyện sống chung thủy và hạnh phúc có nhau.

Thầy chủ lễ thay mặt Tăng đoàn nói pháp thoại về hôn nhân, hướng dẫn đôi tân hôn sống đời vợ chồng hạnh phúc theo tinh thần Phật dạy:

1. Bốn yếu tố hạnh phúc vợ chồng
a) Đồng tín: cùng theo đạo Phật, tin nhân quả nghiệp báo.
b) Đồng giới: cùng sống đạo đức trong sáng và thanh cao.
c) Đồng trí: cùng chí hướng, lý tưởng, xem nhau là bạn đời.
d) Đồng thí: cao thượng và rộng lượng trong chia sẻ, giúp đời, cứu người.

2. Trách nhiệm đạo đức của vợ chồng
Dựa vào kinh Thiện Sinh, giải thích ngắn gọn về ý nghĩa đạo đức của các trách vụ vợ và chồng cùng vâng giữ.

3. Hiếu thảo và thuận hòa gia đình hai họ
Khẳng định sự hiếu kính với cha mẹ hai họ là nền tảng mang lại hạnh phúc lâu dài trong tương quan thông gia mà hai bên phải xem cha mẹ của bên kia cũng chính là cha mẹ ruột của mình. Đồng thời, sống thuận hòa, kính trên, nhường dưới trong quan hệ với anh chị em bên vợ và bên chồng. Vợ chồng cam kết chia sẻ trách nhiệm và mối quan tâm đến hai họ, không thiên vị bên nào.

4. Các yếu tố xây dựng hạnh phúc gia đình v.v…

5. Cầu chúc đôi tân hôn sống chung thủy và hạnh phúc.

Kính lạy Tăng đoàn và kính thưa quý liệt vị.
Lễ thành hôn chỉ còn vài phút là khép lại, nhưng mở ra một chương mới cho chú rể và cô dâu hôm nay vững bước vào đời.
Giờ đây, kính mời cha mẹ hai họ cùng cô dâu và chú rể cùng chụp tấm ảnh đầu tiên. Nối tiếp, kính mời quý quan khách cùng tiến lên, chụp ảnh lưu niệm để chúc mừng cô dâu và chú rễ trăm năm hạnh phúc.
Lễ hằng thuận đến đây thành tựu viên mãn. Thành kính tri ân Thượng tọa Trụ trì và Tăng đoàn chùa Giác Ngộ. Kính chúc mọi người an lạc trong chánh pháp và hanh thông trong cuộc đời.